του Γιώργου Κοκκόλη
Αυτή η «αποδεικτική διαδικασία» φυσικά περνά μέσα από κάθε λογής ψυχαναγκαστικές διαδικασίες, από τα τάματα μέχρι την αντιστοίχηση των συμβόλων με τα ιστορικά γεγονότα. Και μην ξεχνάμε τα δαιμόνια, τα καζάνια και το απόλυτο χάος.
Ομολογώ πως με την χριστιανική εσχατολογία με μπέρδευε πάντα το εξής παράδοξο: πως είναι δυνατόν να υπάρχει αυτός ο εγγενής φόβος των χριστιανών ως προς το τέλος του κόσμου και τη Δευτέρα Παρουσία από τη στιγμή που -θεωρητικά τουλάχιστον- θα έπρεπε να είναι το ζητούμενο- άλλωστε ετυμολογικά η «συντέλεια» αφορά την τελείωση-τελειοποίηση του κόσμου. Αν κάνετε μια πρόχειρη έρευνα θα διαπιστώσετε πως οι περισσότεροι του χριστεπώνυμου πληρώματος φυσικά θέλουν την έλευση του Θεανθρώπου αλλά όχι κατά τη διάρκεια της ζωής τους!
Ακόμη και εδώ είναι κυρίαρχη η ανάγκη μας να σωθεί η ατομικότητά μας, η ζωούλα μας ακόμη και αν πρόκειται για κάτι τόσο μεγάλο όσο η Βασιλεία των Ουρανών! Άλλωστε μέσα από την ασφάλεια του έσχατου το άτομο εξασφαλίζεται σε προσωπικό επίπεδο και απεκδύεται κάθε ενοχής αλλά και ευθύνης για την ύπαρξή του. Πέρα όμως από την ψυχαναλυτική προσέγγιση, όλη αυτή η παραφιλολογία και η μουρμούρα για το επικείμενο τέλος του κόσμου δείχνει πραγματικά την αδυναμία μας να καταλάβουμε λαούς που έζησαν αιώνες πριν από εμάς και είχαν άλλη κοσμοθεωρία και μοντέλο αντίληψης του χρόνου.
Για αυτό το λόγο «ξαφνικά» ανακαλύψαμε τους εξωτικούς Μάγιας, χωρίς ωστόσο να επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε τον πολιτισμό αυτό στην ουσία του. Τους επικαλούμαστε επί ματαίω επειδή δήθεν «προέβλεψαν το τέλος». Το σταριλίκι τους αυτό θα τελειώσει μόλις βρούμε τη νέα ημερομηνία και τις απόκρυφες προφητείες των Ίνκας ή των Μαορί ενδεχομένως.
Η πλειονότητα των αρχαίων πολιτισμών – του δικού μας συμπεριλαμβανομένου- αντιλαμβανόταν τον χρόνο σαν ένα κύκλιο σχήμα όπου τα πάντα γεννιούνται και πεθαίνουν ατέρμονα. Θυμηθείτε ενδεικτικά τον Όμηρο που περιέγραφε τις γενιές των ανθρώπων που αλλάζουν «όπως τα φύλλα των δέντρων». Στο μυθολογικό τους υπόβαθρο, όλοι σχεδόν οι λαοί δημιούργησαν μια «πτωτική» εικόνα του ανθρώπου ο οποίος χάνει έναν καλύτερο κόσμο για να βρεθεί στον σημερινό.
Ωστόσο η παράδοση των Εβραίων έχει κάτι μοναδικό, που την καθιστά και εξαιρετικά σημαντική στον παγκόσμιο πολιτισμό, αφού αντιλαμβάνεται εξ’ ολοκλήρου τον χρόνο σαν μια πτώση από την Εδέμ, η οποία γίνεται με υπαιτιότητα του ανθρώπου και όπως είναι λογικό δομείται πάνω σε μια αίσθηση ενοχής. Σε αντίθεση λοιπόν με τα κύκλια σχήματα φανταστείτε την ιουδαϊκή κοσμοαντίληψη σαν μια γραμμική γραμμή από τα αριστερά προς τα δεξιά (\).
Η μεγάλη τομή που συμβαίνει με την είσοδο του Χριστιανισμού είναι ότι από το κατώτατο σημείο του χρόνου που μας αφήνει ο ιουδαϊσμός η κοσμοαντίληψη πλέον κινείται πάλι ανοδικά προς το σημείο δηλαδή της αποκατάστασης του ανθρώπινου γένους μέσω του Χριστού. Έτσι το σχήμα πλέον γίνεται σαν ένα (V). Πάνω σε αυτό το χωροχρονικό μοντέλο γενιές γενεών Χριστιανών βασίστηκαν και βασίζονται περιμένοντας την «συντέλεια».
Αυτή η πορεία 14 αιώνων όμως δέχθηκε μια νέα μεγάλη τομή τον 18ο αιώνα από τον Διαφωτισμό. Το σχίσμα με τη θρησκευτική παράδοση και η πίστη στις δυνάμεις του ανθρώπου οδήγησε στην κυρίαρχη κοσμοαντίληψη που υπάρχει και σήμερα- ότι δηλαδή ο άνθρωπος θα προχωρά μόνο ανοδικά και πως οι επόμενες γενεές θα ζουν καλύτερα από τις προηγούμενες.
Σχηματικά αυτή η αντίληψη εκφράζεται ως μια πορεία από το κατώτατο μέχρι το ανώτερο σημείο (/). Η θεμελιώδης διαφορά είναι ότι εδώ δεν υπάρχει μεταφυσικό περιεχόμενο αλλά η πορεία του ανθρώπου προς τα πάνω βασίζεται στις δυνάμεις του και τον ορθό λόγο. Έτσι λοιπόν, στην εσχατολογία αυτή -που εξελίσσεται για τους επιτήδειους σε μια εξαιρετική βιομηχανία- το μόνο που ικανοποιείται είναι η ανθρώπινη ανάγκη να ορίσει τον χώρο και τον χρόνο.
Η συλλογική μας αίσθηση ότι όχι μόνο ξέρουμε τα πάντα αλλά ότι είμαστε σε θέση να μάθουμε ακόμη και το τέλος μας ως είδος. Πριν λοιπόν επιχειρήσουμε να κάνουμε τις χαρτορίχτρες και τις Κασσάνδρες ας σκεφτούμε για ποια πράγματα μπορούμε να καυχόμαστε σήμερα σαν πολιτισμός και τι μπορούμε να κάνουμε όχι για το επέκεινα αλλά για το τώρα.
Καλά τα έσχατα για όταν και αν έρθουν, μέχρι τότε ας ζήσουμε και ας προγραμματίσουμε το μέλλον που ελέγχουμε. Όσο για εσάς που επιμένετε να ξεψαχνίζετε εμμονικά τα κείμενα και τα σημεία μάλλον ματαιοπονείτε. Άλλωστε ακόμη και ο Χριστός μιλώντας στους μαθητές του είπε ότι θα έρθει ξανά «όπως ο κλέφτης μέσα στη νύχτα».
koolnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου